Tekkeköy Mağaraları

Tekkeköy Mağaraları

Tarihin Sessiz Tanıkları

Tekkeköy Mağaraları, 1941 yılında arkeolog İsmail Kılıç Kökten’in koordinatörlüğünde bir heyet tarafından araştırılmaya başlanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda bölgede, tarih öncesi dönemlere ait çok sayıda mağara, kaya sığınağı ve düz yerleşim alanı keşfedilmiştir. Buluntular, Tekkeköy’ün binlerce yıl öncesine uzanan yerleşim izleri taşıdığını ve Karadeniz bölgesinin en eski insan yerleşimlerinden biri olduğunu ortaya koymuştur.

Bu bölgede Eski Taş Çağı’na kadar uzanan buluntular arasında taş yontma yöntemleri ile elde edilen ok ve mızrak uçları, baltalar, kesici ve kazıyıcı aletler bulunmuştur.  ayrıca Tunç Çağı’na ait çömlek, küpe, bilezik ve iğne gibi gereçler de burada keşfedilmiştir. Bu buluntuların biçim ve teknikleri Orta Anadolu seviyesinde olup, kemikten elde edilen aletler Orta Anadolu ve Batı Anadolu’daki benzerlerinden ileri bir seviyededir.

Çınarcık Vadisi ve Fındıcak Vadisi’nin kesişim noktasında yer alan ve “Delikli Kaya” olarak bilinen kaya kütlesindeki basamakların incelemeleri sonucunda burada bir Frig kalesi olduğu belirlenmiştir. Bu kalenin küçük çaplı bir uç kalesi olup haberleşme amacıyla kullanıldığı düşünülmektedir. Mağaralar‘ın bulunduğu vadide bir Hititlerden kalma yol tespit edilmiş ve bu  yolun üst düzey Hitit döneminin önde gelenleri tarafından seremoni geçiş yolu olarak kullanıldığı sanılmaktadır.

Tekkeköy Mağaraları Hangi Çağa Aittir

Samsun Tekkeköy Mağaraları, Türkiye’nin Karadeniz bölgesindeki en eski yerleşim alanlarından biridir ve Paleolitik Çağ (Yontma Taş Devri)’a kadar uzanan bulgulara ev sahipliği yapar. Bununla birlikte mağaralarda:

– Paleolitik Çağ

– Mezolitik Çağ

– Neolitik Çağ

– Tunç Çağı

– Frig, Helen, Roma ile Bizans Dönemlerine ait izler de tespit edilmiştir.

Yani Tekkeköy Mağaraları, yaklaşık 15.000 yıl öncesinden Orta Çağ’a kadar kesintisiz bir insan yerleşimi geçmişine sahiptir.

Bu özelliğiyle Tekkeköy, sadece Samsun’un değil, Türkiye’nin de arkeolojik açıdan en önemli merkezlerinden biri sayılır. Dilersen detaylı dönem analizleri veya ziyaret bilgileri de paylaşabilirim.

1977 yılında sit alanı ilan edilen Tekkeköy Mağaraları, 2013 yılında turizme açılmıştır. Mağaraların 360.000 metrekarelik alanının yalnızca 96.000 metrekarelik kısmı ziyaretçilere açılmıştır. İilerleyen dönemde tüm alanın turizme kazandırılması planlanmaktadır.

Vadide ayrıca Hitit yolu, Frig kalesi kalıntıları ve eski Rum evleri bulunmaktadır. Hitit yolu ve Frig kalesi kalıntıları için bir çalışma yapılmamış ancak eski Rum evlerinden üçü restore edilmiş ve yalnızca biri faaliyet göstermektedir.

Tekkeköy Mağaralarında Yapılan Restorasyonlar

Tekkeköy Mağaraları, arkeolojik ve turistik değeri göz önünde bulundurularak çeşitli dönemlerde restorasyon ve düzenleme çalışmalarıyla ziyarete uygun hale getirilmiştir. Bu çalışmalar hem tarihi dokunun korunmasını hem de bölgenin kültürel turizme kazandırılmasını amaçlamıştır. İşte başlıca restorasyon faaliyetleri:

1. Çevre Düzenleme ve Ulaşım Altyapısı

– Mağaralara ulaşımı kolaylaştırmak için yürüyüş yolları, merdivenler ve seyir alanları inşa edilmiştir.

– Ziyaretçilerin doğaya zarar vermeden bölgeyi gezebilmeleri için yönlendirme levhaları, ahşap patikalar ve bilgilendirme panoları yerleştirilmiştir.

2. Mağara ve Kaya Yapılarının Korunması

– Mağara içlerinde oluşabilecek çökme, aşınma ve yosunlaşma gibi doğal bozulmaların önüne geçmek için koruyucu müdahaleler yapılmıştır.

– Tarihi dokunun zarar görmemesi adına mağaralara yapılan giriş-çıkışlar kontrollü hale getirilmiş. Bazı alanlar ziyaretçilere kapatılmıştır.

3. Arkeoloji Vadisi ve Açık Hava Müzesi Projesi

– Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Tekkeköy Belediyesi iş birliğiyle hayata geçirilen projeler kapsamında mağara çevresi “Arkeoloji Vadisi” olarak düzenlenmiştir.

– Bölgede yer alan geleneksel yapılar restore edilerek Açık Hava Müzesi haline getirilmiş, etnografik ögelerle donatılmıştır.

– Tarih öncesi dönem yaşam tarzını yansıtan canlandırma heykeller ve bilgi panoları yerleştirilmiştir.

4. Eğitim ve Kültürel Amaçlı Düzenlemeler

– Ziyaretçilere yönelik rehberli turlar, eğitim panoları ve dijital tanıtım sistemleri oluşturulmuştur.

– Yerel okullarla iş birliği yapılarak öğrencilere yönelik arkeoloji ve tarih bilinci kazandıracak etkinlikler düzenlenmiştir.

– Eğer istersen bu restorasyon çalışmalarını içeren bir tanıtım metni, broşür veya sosyal bildirimler alabilirsin.

Tekkeköy Mağaralarına Nasıl Gidilir